Henryk Talar

Uczestnik XXXII Międzynarodowego Festiwalu „Chopin w barwach jesieni”

Aktor teatralny i filmowy, reżyser, dyrektor teatrów. Urodził się 25 czerwca 1945 roku w Kozach. W 1969 roku ukończył Wydział Aktorski w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie.

Był członkiem zespołów Teatrów Dramatycznych w Szczecinie (1969-1970), kaliskiego Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego (1970-1973), Teatru Ateneum im. Stefana Jaracza w Warszawie (1976-1982, 1985-1997) oraz stołecznego Teatru Studio (1982-1985). Od 2003 roku pracuje w Teatrze Narodowym. W latach 1994-1997 szefował Teatrowi im. Adama Mickiewicza w Częstochowie, a między 1997 a 1999 rokiem kierował Teatrem Polskim w Bielsku-Białej. Talar ma na koncie dziesiątki ról, w tym także w dubbingu i Teatrze Polskiego Radia, z którym współpracuje od 1975 roku. Ze sceną Teatru Telewizji związany jest od 1970 roku.

We wszystkich tych teatrach grał duże pierwszoplanowe role w ważnych i głośnych przedstawieniach, ale jego wyraziste i skupione aktorstwo oraz umiejętność dogłębnego pokazania postaci w kilku gestach i słowach sprawiły, że doskonale sprawdzał się też w epizodach.

Swoje mistrzostwo uwidocznił m. in. w sztukach: “Wyzwolenie” Wyspiańskiego, “Szewcy” Witkiewicza, “Eryk XIV” Strindberga, “Trzy siostry” Czechowa, “Ścisły nadzór” Geneta, “Burza” Szekspira, “Mąż i żona” Fredry, “Wyspa” Fugarda, Kani i Ntshony, “Tryptyk listopadowy” wg Wyspiańskiego, “Po Hamlecie” Żurka, Wiśniowy sad” Czechowa, “Maria i Woyzeck” wg Buchnera, “Zezowate szczęście” wg. Stawińskiego, “Biesy” i “Zbrodnia i kara” wg Dostojewskiego, “Antygona” w Nowym Jorku” Głowackiego, “Lot nad kukułczym gniazdem” Wassermana, “Mistrz i Małgorzata” Bułhakowa.

Warto pamiętać o następującej wypowiedzi H. Talara:

“W wielkiej literaturze jest możliwość wypowiadania się we własnym imieniu, ale bazą jest problem ogólnoludzki. Mały, większy, ale ogólnoludzki. Za tym tęsknię i tego mi coraz bardziej w dzisiejszym teatrze brakuje - mówił aktor i dodawał - (…) Jestem aktorem, który uważa, że sens istnienia w tym zawodzie to musi być sens zmagania się z warstwą intelektualną, emocjonalną, duchową, a nie z możliwościami warsztatowymi.” (za: www.teatry.art.pl/n/czytaj/26577

Aktorstwo jego kojarzy się przede wszystkim z wydobywaniem ciemnych, niepokojących rysów ludzkiej natury. W Teatrze Telewizji stał się specjalistą od grania w policyjno-gangsterskich widowiskach (“Selekcja” wg Łysiaka, “Modliszka” Williamsona, “Sokół maltański” Hammetta). Kilka razy powracał na ekran w mundurze niemieckiego oficera (“Polskie drogi” Morgensterna, “Umarł, aby żyć” Jędryki). Ma też w dorobku główne role w takich produkcjach jak “Umarli rzucają cień” Dziedziny, “Prom do Szwecji” Haupego, “Kim jest ten człowiek” Petelickich. Wystąpił w filmach “Na srebrnym globie” Żuławskiego, “Stan strachu” Kijowskiego, “Daleko od siebie” Falka, “Historia o proroku Eliaszu z Wierszalina” Wojciechowskiego, “Prymas. Trzy lata z tysiąca” Teresy Kolarczyk.

W ostatniej dekadzie Talar związany jest z Teatrem Narodowym. Zagrał tutaj między innymi Pana Godzica w “Tartuffie albo szalbierzu” Moliera w inscenizacji Jacquesa Lassalle’a (2006) i Richarda Harkina w “Wędrowcu” Conora McPhersona w reżyserii Wojciecha Malajkata (2008).

Jedna z najnowszych ról aktora w Teatrze Narodowym to postać Raucha w “Kazimierzu i Karolinie” Ödöna von Horvátha w reżyserii Gábora Zsámbékiego (2010).

Henryk Talar był wielokrotnie nagradzany za kreacje aktorskie - począwszy od roku 1971 na 11.Kaliskich Spotkaniach Teatralnych. Otrzymał m.in. nagrodę prezesa Komitetu do spraw Polskiego Radia i Telewizji Polskiej (1986), Złoty Ekran (1986), Złoty Mikrofon (2008), Wielki Splendor (2011), tytuł Zasłużony Działacz Kultury (1988), Srebrny Medal Gloria Artis-Zasłużony Kulturze (2010).